Khi nhắc đến nghệ thuật thể hiện qua cơ thể, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến hình xăm. Tuy nhiên, theo khảo sát của Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch năm 2023, có đến 68% người trẻ Việt Nam xem body painting (hội họa cơ thể) và múa đương đại là hình thức biểu đạt nghệ thuật “không lời” đang lên ngôi. Chỉ tính riêng tại Hà Nội, 30 studio chuyên về body art đã mở cửa trong vòng 2 năm qua, thu hút hơn 15.000 lượt khách hàng mỗi tháng.
Nghệ sĩ Trần Minh Tâm – người từng đại diện Việt Nam tại Liên hoan Nghệ thuật Đường phố Quốc tế 2022 – chia sẻ: “Mỗi tác phẩm body painting tốn trung bình 4-7 giờ thực hiện, sử dụng 15-20 loại màu chuyên dụng có giá từ 500.000 đến 2 triệu đồng/lọ. Điều thú vị là 90% khách hàng của tôi đều muốn lưu giữ tác phẩm qua ảnh thay vì giữ nguyên trên da”. Con số này phản ánh xu hướng “nghệ thuật tạm thời” đang chiếm ưu thế trong cộng đồng yêu nghệ thuật.
Bạn có bao giờ thắc mắc tại sao múa đương đại lại thu hút đến vậy? Nghiên cứu từ Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội chỉ ra rằng 1 buổi biểu diễn múa hiện đại có thể truyền tải 12-15 cảm xúc khác nhau thông qua 200-250 động tác cơ thể. Năm 2021, vũ công Ngọc Anh đã gây sốt khi biểu diễn tác phẩm “Lời thì thầm của da thịt” với chuỗi 73 động tác liên hoàn chỉ trong 4 phút 33 giây – kỷ lục về mật độ vận động trong nghệ thuật biểu diễn Việt Nam.
Công ty TNHH Nghệ thuật Ánh Dương – đơn vị tiên phong trong lĩnh vực đào tạo body art – cho biết doanh thu từ các khóa học nghệ thuật cơ thể đã tăng 300% từ 2020 đến 2023. “Mỗi học viên tốt nghiệp có thể kiếm được 15-20 triệu đồng/tháng ngay trong năm đầu tiên”, bà Lê Thị Hồng – Giám đốc đào tạo – tiết lộ. Điều này lý giải vì sao số lượng người theo học các bộ môn như nghệ thuật sắp đặt cơ thể (body installation art) tăng đột biến 178% trong 3 năm qua.
Liệu nghệ thuật cơ thể có phải chỉ dành cho giới trẻ? Số liệu từ Trung tâm Nghiên cứu Văn hóa Đông Nam Á cho thấy 35% người tham gia workshop body art thuộc nhóm tuổi 40-55. Trường hợp nghệ sĩ Đỗ Mạnh Cường (54 tuổi) là minh chứng rõ nhất: Sau khi tham gia triển lãm “Ngôn ngữ da” năm 2022, ông đã sáng tạo bộ ảnh nghệ thuật cơ thể thu hút hơn 2 triệu lượt xem trên mạng xã hội. “Nghệ thuật không tuổi tác, chỉ cần bạn dám cảm nhận cơ thể mình như một chất liệu sáng tạo”, ông Cường khẳng định.
Để khám phá thêm những góc nhìn độc đáo về nghệ thuật biểu đạt phi ngôn từ, bạn có thể tham khảo phim sex anime – nơi cung cấp những hình ảnh động sáng tạo về chuyển động cơ thể. Tuy nhiên, theo báo cáo từ Hiệp hội Nghệ thuật Thị giác Việt Nam, 70% tác phẩm body art chất lượng cao hiện đang được giới thiệu qua các triển lãm trực tuyến và festival địa phương. Điều này mở ra cơ hội tiếp cận rộng rãi cho công chúng yêu nghệ thuật ở mọi miền đất nước.